Γενικά για το Ερευνητικό Έργο
Η έρευνα του προτεινόμενου έργου τοποθετείται κεντρικά στην τομή δύο ραγδαία αναπτυσσόμενων επιστημονικών περιοχών, εκείνης της διαχείρισης του προβλήματος της σπατάλης τροφίμων και εκείνης της τεχνολογίας Blockchain, μέσω της οποίας θα εξασφαλίζεται διαρκής επικοινωνία μεταξύ των χώρων εστίασης και των εν λόγω ατόμων χρήσει διαδικτυακού μητρώου, όπου θα γνωστοποιούνται η ποσότητα και το είδος της τροφής, η οποία δύναται να διατεθεί από κάθε συμβαλλόμενη επιχείρηση, αποσκοπώντας στη βέλτιστη δυνατή διάθεση των πλεοναζουσών μερίδων φαγητού. Στόχος του προτεινόμενου έργου είναι η ανάπτυξη μιας mobile πλατφόρμας, η οποία θα διαθέτει τρία (3) βασικά υποσυστήματα. Πρώτον, θα διαθέτει το υποσύστημα συλλογής δεδομένων, το οποίο θα συγκεντρώνει ροές δεδομένων, όπως οι φωτογραφίες και τα διατροφικά στοιχεία των προς διάθεση μερίδων φαγητού, σε πραγματικό χρόνο, με σκοπό την οπτικοποίησή τους. Δεύτερον, θα διαθέτει το υποσύστημα ανταμοιβής, το οποίο θα αποτελείται από την πλατφόρμα Blockchain, πάνω στην οποία θα νομισματοποιείται η διάθεση των μερίδων φαγητού, παρέχοντας tokens, ως επιβράβευση, στους συμβαλλόμενους χώρους εστίασης, δημιουργώντας, καταυτόν τον τρόπο, κίνητρο συνεργασίας. Τέλος, θα διαθέτει τo υποσύστημα της εφαρμογής, το οποίο θα δύναται να οπτικοποιήσει την συλλεγόμενη πληροφορία, προσφέροντας υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, τόσο στις επιχειρήσεις εστίασης όσο και στους επισιτιστικά ανασφαλείς χρήστες της εφαρμογής.
Το πρόβλημα
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, αποτελεί επιτακτική ανάγκη να περιοριστεί η σπατάλη τροφίμων, με στόχο την ελαχιστοποίηση του αντίκτυπου των προαναφερθεισών περιβαλλοντικών και κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων. Εντούτοις, προκειμένου να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά η εν λόγω κρίση, χρειάζεται να δοθεί έμφαση στο σημείο της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων, στο οποίο απαντάται η μεγαλύτερη σπατάλη, το οποίο, τουλάχιστον όσον αφορά στις αναπτυγμένες χώρες, όπως είναι και η Ελλάδα, δεν είναι άλλο παρά η τελική κατανάλωση. Ειδικότερα, σύμφωνα με την αναφορά της Συμμαχίας για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων (Food Waste Reduction Alliance), στους χώρους εστίασης για κάθε 4 γεύματα, το οποία καταναλώνονται, σπαταλάται ένα κιλό τροφής, προερχόμενο από υπολείμματα φαγητού είτε πελατών, μετά την ολοκλήρωση του γεύματός τους, είτε της κουζίνας, λόγω αναποτελεσματικής πρόγνωσης της ζήτησης (Shoch, 2017). Στην πρώτη περίπτωση, η σπατάλη τροφής επαφίεται στην ευαισθητοποίηση των καταναλωτών, οι οποίοι εύκολα μπορούν να την αποφύγουν συσκευάζοντας, καταψύχοντας και καταναλώνοντας, κάποια άλλη χρονική στιγμή, το φαγητό για το οποίο πλήρωσαν. Ωστόσο, η λύση του προβλήματος στη δεύτερη περίπτωση δεν είναι τόσο απλοϊκή, καθότι η ζήτηση δεν δύναται να προβλέπεται πάντοτε με απόλυτη ακρίβεια. Αποτελεί, συνεπώς, αδήριτη ανάγκη η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου, σαφώς προδιαγεγραμμένου συστήματος, μέσω του οποίου οι χώροι εστίασης, όπως είναι τα εστιατόρια, οι καφετέριες, ταβέρνες, παμπ κ.λπ., θα μπορούν να αξιοποιήσουν το φαγητό, το οποίο δεν καταναλώνεται.
Στοχοθεσία Έργου
Είναι πεποίθηση όλων των εταίρων πως το προτεινόμενο έργο παρουσιάζει την αναγκαία δυναμική για τη συμβολή στην άμεση ευθυγράμμιση με τις συνολικές προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφορικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος της σπατάλης τροφίμων. Πιο συγκεκριμένα, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, η στοχοθεσία της επιτυχούς υλοποίησης του προτεινόμενου έργου είναι:
- Η δημιουργία βιβλιογραφίας, η οποία θα συμβάλλει σημαντικά στη δόμηση ενός ιδιαίτερα τμηματοποιημένου επιστημονικού πεδίου και στην προτυποποίηση όρων, ορισμών και εννοιών, που στην παρούσα φάση παρουσιάζουν ασάφειες ή επικαλύψεις.
- Η καταγραφή των σημαντικότερων ευρημάτων σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων σε χώρους εστίασης στην τρέχουσα κατάσταση, όσον αφορά τις ποσότητες που σπαταλούνται, το είδος των καταστημάτων από τα οποία προέρχονται, καθώς και την ύπαρξη ή μη χρονικής συσχέτισης, όσον αφορά τη σπατάλη.
- Η δυνατότητα εμπορικής αξιοποίησης και εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων του έργου με την επέκταση της εφαρμογής της μεθοδολογίας και των τεχνολογικών δυνατοτήτων του έργου και σε άλλους τύπους δωρητών πλεοναζόντων τροφίμων, όπως οι απλοί καταναλωτές και σε παγκόσμια κλίμακα.
- Τα πολλαπλασιαστικά οφέλη για την εθνική οικονομία, όπως αυτά προκύπτουν από την μείωση της σπατάλης τροφίμων και κατ’ επέκταση την ελάττωση των απορριμμάτων, καθώς και την καθιέρωση της συνεργατικής καινοτομίας ανάμεσα σε επιχειρήσεις και ερευνητικά ιδρύματα.
- Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης των συμμετεχουσών στο έργο επιχειρήσεων, μέσα από την ενσωμάτωση νέας γνώσης ως αποτέλεσμα των εργασιών του προτεινόμενου έργου, αλλά και η αξιοποίηση της υφιστάμενης και η δημιουργία νέας καινοτομίας, όπως αυτή θα προκύψει κατά κύριο λόγο από το παραγόμενο προϊόν του έργου.
- Η διαφύλαξη των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως αυτή θα προκύψει από τις δράσεις κατοχύρωσης των πνευματικών δικαιωμάτων των αποτελεσμάτων του προτεινόμενου έργου.
- Η εισήγηση εκπαιδευτικών και ενημερωτικών συνεδρίων και σεμιναρίων με σκοπό τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
Ερευνητική Περιοχή
Η έρευνα του προτεινόμενου έργου τοποθετείται κεντρικά στην τομή δύο ραγδαία αναπτυσσόμενων επιστημονικών περιοχών:
- Της διαχείρισης του προβλήματος της σπατάλης τροφίμων, με στόχο την ελάττωση της βαρύτητας του φαινομένου και των συνεπειών του, καθώς και την ανακούφιση της επισιτιστικής ανασφάλειας, μέσω δωρεάν διάθεσης γευμάτων, προερχόμενων από ποικίλους χώρους εστίασης, σε ευάλωτες ομάδες ανθρώπων, οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες ασφαλών και θρεπτικών τροφίμων.
- Της Τεχνολογίας Blockchain, μέσω της οποίας θα εξασφαλίζεται διαρκής επικοινωνία μεταξύ των χώρων εστίασης και των εν λόγω ατόμων χρήσει διαδικτυακού μητρώου (online ledger), όπου θα γνωστοποιούνται η ποσότητα και το είδος της τροφής, η οποία δύναται να διατεθεί από κάθε συμβαλλόμενη επιχείρηση, αποσκοπώντας στη βέλτιστη δυνατή διάθεση των πλεοναζουσών μερίδων φαγητού. Επιπλέον, η τεχνολογία Blockchain θα παρέχει tokens, ως επιβράβευση, στους συμβαλλόμενους χώρους εστίασης, δημιουργώντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, κίνητρο συνεργασίας. Τέλος, μέσω της κρυπτογράφησης, την οποία παρέχει η τεχνολογία Blockchain, θα εξασφαλίζεται η εμπιστευτικότητα, από τη στιγμή που τα ευάλωτα άτομα θα έχουν τη δυνατότητα να διατηρoύν την ανωνυμία τους σε κάθε τους συναλλαγή.
Αναμενόμενα αποτελέσματα
Μακροπρόθεσμα το προτεινόμενο έργο στοχεύει αφενός να βοηθήσει στη διαμόρφωση ενός αναλυτικού και βιώσιμου πλάνου μείωσης της σπατάλης τροφίμων σε επιχειρήσεις εστίασης στη χώρα μας, σε συνδυασμό με την επιτυχή παροχή επισιτιστικής βοήθειας σε όσους τη χρειάζονται και αφετέρου να κλιμακώσει την εφαρμογή των αποτελεσμάτων του με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να παρέχεται η δυνατότητα όχι μόνο σε χώρους εστίασης, αλλά και σε απλούς καταναλωτές, να παρέχουν σε επισιτιστικά ανασφαλή άτομα φρέσκα τρόφιμα, τα οποία δεν χρειάζονται και έχουν προκύψει από κακό προγραμματισμό και σε άλλη περίπτωση θα κατέληγαν σε κάδους απορριμμάτων.