Η Ελλάδα κατατάσσεται 3η στον κόσμο στη σπατάλη τροφίμων αφού σύμφωνα με στοιχεια του ΟΗΕ, κάθε κάτοικος πετά 142 κιλά τροφίμων κάθε χρόνο.Αυτή η κακή συνήθεια έχει και τεράστιο κόστος κάπου 1000-1400 ευρώ τον χρόνο από τα τρόφιμα που καταλήγουν στα σκουπίδια, υπολογίζοντας ότι κάθε κιλό του στοιχίζει 7 ευρώ.
Βουνά απολύτως κατάλληλων τροφίμων στα σκουπίδια. Αυτή είναι η πιο χαρακτηριστική εικόνα του αναπτυγμένου κόσμου, την ώρα που τουλάχιστον 30 εκατ. άνθρωποι στον πλανήτη χάνουν τη ζωή τους από ασιτία.
Εκτός της κοινωνικής διάστασης υπάρχει και η περιβαλλοντική αφού τα τρόφιμα καταλήγουν να θάβονται εκλύοντας και θερμοκηπιακά αέρια.
Τα λάθη, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ΕΡΤ, εντοπίζονται τόσο στην καταναλωτική κουλτούρα όσο και στις παραγωγικές διαδικασίες των εταιριών που συχνά τοποθετούν πολύ σύντομη ημερομηνία λήξης ενώ τα τρόφιμα παραμένουν κατάλληλα και μετά το πέρας της.
Για την αντιμετώπιση της σπάταλης χρειάζεται στρατηγική. Έτσι πρέπει τα ψώνια να είναι μελετημένα, να επιλέγουμε και τα «άσχημα» λαχανικά που συχνά διατίθενται σε φθηνότερη τιμή , να εξαντλούμε την ημερομηνία λήξης, να κάνουμε δημιουργικό μαγείρεμα, με υλικά που περισσεύουν, να καταψύχουμε προϊόντα και να δωρίζουμε την περίσσεια τροφίμων. Σύμφωνα με τον Αντιπρόεδρο Ελληνικής Εταιρίας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, Γιώργο Ηλιόπουλο «με αυτούς τους τρόπους μπορούμε να μειώσουμε την σπατάλη τροφίμων κατά νοικοκυριό πάνω από 30-40% που σημαίνει εξοικονόμηση πάνω 400 ευρώ το χρόνο».
Το περίεργο είναι ότι στην Ελλάδα, που κάθε κάτοικος πετά 142 κιλα τροφίμων το χρόνο, το 13% του πληθυσμού βρίσκεται σε επισιτιστική ανασφάλεια , συνολικά 1,4 εκατ. άνθρωποι.
Β Οδικό Χάρτη για την Κυκλική Οικονομία, όπου θα αντιμετωπίζεται και η σπατάλη τροφίμων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Παράλληλα θα διευκολυνθούν και οι δωρεές τροφίμων σε ευάλωτες ομάδες, έτσι ώστε να μειωθεί η ποσότητα των τροφίμων που καταλήγουν στα σκουπίδια από τα νοικοκυριά, τις λαϊκές αγορές, την εστίαση, τα σουπερμάρκετ και τα ξενοδοχεία.
«Πώς να µιλήσεις για σπατάλη τροφίμων σε μια γενιά που πετούσε ολόκληρες σοδειές στη χωματερή; Ή στους ανθρώπους που πιστεύουν πως αν δεν ξεχειλίζει το πιάτο τους στο εστιατόριο, τότε τους έχεις “κλέψει”, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα δεν μπορούν να φάνε ούτε το μισό;» Οι απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτει ο γνωστός σεφ και επιχειρηματίας του χώρου της εστίασης Δημήτρης Σκαρμούτσος είναι δύσκολο να απαντηθούν. Η χώρα μας κατέχει την 4η χειρότερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ενωση στη σπατάλη τροφίμων – οι πιο πρόσφατες έρευνες αναφέρουν ότι κάθε Ελληνας παράγει κατά μέσον όρο 98,5 κιλά τροφικών αποβλήτων τον χρόνο.
Υπάρχουν όμως ορισμένες συνήθειες που αλλάζουν. Μια νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 100 εστιατόρια της πρωτεύουσας (από την εταιρεία D-Waste) δείχνει ότι σχεδόν οι μισοί πελάτες ζητούν πλέον να πάρουν μαζί τους το περισσευούμενο φαγητό, κάτι που μέχρι πριν από κάποια χρόνια ίσως να θεωρούνταν… ντροπή (με εξαίρεση τα αποφάγια για τα κατοικίδια), μια πρακτική που συμβάλλει στη μείωση των απορριμμάτων από τρόφιμα. Οσον αφορά τους επαγγελματίες της εστίασης, η εμπειρία τους και η οικονομική κρίση ήταν πολύ πιο αποφασιστικοί παράγοντες για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων από την οικολογική τους ευαισθητοποίηση.
«Η βιομηχανία παραγωγής τροφίμων, αναψυκτικών και φαγητού είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία στον κόσμο», εξηγεί ο Αντώνης Μαυρόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της D-Waste και μέλος της διεθνούς συμβουλευτικής επιτροπής του Διεθνούς Κέντρου Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας (ITEC) του περιβαλλοντικού προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP). «Κάθε έτος, όμως, χάνονται 2,5 δισ. τόνοι τροφίμων, περίπου το ένα τρίτο όσων παράγονται, πριν φθάσουν στο τραπέζι μας. Στην Ελλάδα, τα τροφικά απόβλητα μόνο από τις επιχειρήσεις εστίασης υπολογίζονται σε 275.000 τόνους ετησίως».
Η έρευνα της D-Waste πραγματοποιήθηκε σε 100 εστιατόρια στην Αττική με τη συμμετοχή υπευθύνων παραγγελιών ή/και κουζίνας. Οπως προκύπτει, το 20% των τροφίμων που αγοράζονται κάθε εβδομάδα σπαταλιέται: το 16% κατά την προετοιμασία και παρασκευή φαγητού, το 38% στη φάση της συντήρησης και το 46% κατά την κατανάλωση.
Η σπατάλη τροφίμων έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς επηρεάζει όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας (παραγωγή, επεξεργασία, διακίνηση και εμπορία, κατανάλωση), όπως επισημαίνει στο Act For Earth του CNN Greece, o Συνιδρυτής και Chief Food Saving Warrior της οργάνωσης «Μπορούμε», Αλέξανδρος Θεοδωρίδης.
«Η μεγαλύτερη σπατάλη συντελείται στα νοικοκυριά. Είναι γεγονός ότι μία μέση ελληνική οικογένεια σπαταλά ετησίως περισσότερες από 460 μερίδες τρόφιμα», εξηγεί.
H σπατάλη τροφίμων οφείλεται στην καταστροφή της αγροτικής παραγωγής, στις συνθήκες μεταφοράς και αποθήκευσης, αλλά και στη μη σωστή ανάγνωση των ετικετών στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα να λήγουν και να καταλήγουν στον κάδο απορριμμάτων. Σύμφωνα με την οργάνωση «Μπορούμε» η συμβολή του πλαστικού στην εκπομπή αερίων θερμοκηπίου παγκοσμίως ευθύνεται για το 3,8 %, των αερομεταφορών για το 2,5%, ενώ η σπατάλη τροφίμων ευθύνεται για το 8-10% των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Πώς μπορούμε ως καταναλωτές, να γίνουμε μέρος της λύσης σε αυτό το μεγάλο πρόβλημα; Την απάντηση μάς δίνει ο Συνιδρυτής και Chief Food Saving Warrior της οργάνωσης «Μπορούμε» στο Act For Earth στο CNN Greece, Αλέξανδρος Θεοδωρίδης.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη
Για ποιο λόγο η σπατάλη τροφίμων μας απασχολεί σήμερα ολοένα και περισσότερο;
Γιατί αρχίζουμε, ολοένα και περισσότεροι, να αντιλαμβανόμαστε ότι το φαινόμενο της σπατάλης τροφίμων έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον στο οποίο ζούμε και μεγαλώνουμε τα παιδιά μας, στο συνάνθρωπό μας και φυσικά στην τσέπη μας.
Σκεφθείτε ότι έχουμε το εξής παράδοξο δεδομένο. Το 1/3 της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής χάνεται μετά τη συγκομιδή την ώρα που 3.1 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή.
Όλα τα παραπάνω είναι αρκετά για να αναλογιστούμε πόσο η ζωή μας μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο, αν η σπατάλη τροφίμων αποτελέσει προτεραιότητα όλων μας.
